potlood


Rond Petra's sterven
11 oktober 2003

Rond Petra's sterven

11 Okt 2003
De gebeurtenissen rond Petra's sterven heb ik in chronologische volgorde hieronder geplaatst. In de weblog verscheen telkens een update, en stond nieuwste tekst bovenaan. In de juiste volgorde is het onbegrijpelijke eh..
nog steeds onbegrijpelijk.


Foto Petra



vloertekening

06 Okt 2003 15:49:
Tekenen, daar kun je niet jong genoeg mee beginnen! Maar waar houdt dat papier nu op?
fotootje Leora maakt vloertekening

Leora maakt een vloertekening

yom tov alert

06 Okt 2003 23:57:
In mijn agenda staat elke yom tov. Dit enkel om te voorkomen dat ik een werkgerelateerde ingeving probeer te slijten aan iemand die ik daarmee op die dag in verlegenheid breng. Desondanks kreeg ik vandaag de orkaan van voren. Hoe haalde ik het in mijn aartsdomme kop. Wist ik niet dat het yom kippur was? Nu was de dame in kwestie langdurig in gesprek, en dit gecombineerd met het feit dat zij nog nooit op iets anders dan mondaine goitzigkeit te betrappen was geweest, had het yom-tov-alert in mijn agenda niet doen afgaan. Ik was te verbouwereerd (had ik moeten denken aan haar -engelse, ohja nee sorry- afkomst? ik die toch niet vaak te betrappen ben op respectsloosheid in zake religieuze gevoeligheden?) om de vraag te stellen: waarom pak je de telefoon dan op?

En u, toevallige lezer, heeft het inderdaad goed gelezen: ik ben kwaad.
No radio, no television, no telephone, no internet. [..] Oftewel, de regels nog eens op een rijtje, voor een ieder die the shande bij een ander wil leggen.


filmpje

07 Okt 2003 20:38:
Vandaag bij gebrek aan nieuws, een filmpje van onze kleine grote ster:
animatie Leora met feestjurkje voor spiegel


zuurstof

08 Okt 2003 16:18:
blind en berooid
bevecht ik mijn zoutwatervallende
woede
jij
hebt geen wimper bewogen

zuurstoftekort

wachten

09 Okt 2003 14:38:
Er is geen nieuws.

Petra


In detail herinner ik mij de dag dat jij werd geboren.

Het was een zondag.

Vroeg in de ochtend trok Papa mij mijn donkerrode jasje aan. Ik nam een oranje ballon mee. En een sleutelhanger. Pinokkio aan een laddertje. Met Ebo van de Velde, drie huizen verder, wachtte ik. Ik was twee jaar en acht dagen. Ebo was twee jaar en twee dagen. Ik kreeg een zusje.

In de gang bij Ebo sprong ik op en neer, ik gooide de ballon omhoog en riep: ik krijg een zusje! Ik zie de ballon nog en de naden in het plafond, die ik zag terwijl ik omhoog keek.

Het duurde zo lang, het leek wel eindeloos. Eindeloos. Het wachten. Ik herinner me van die ochtend ook het gevoel dat Ebo's moeder me maar druk en lastig vond. Ik was twee jaar en acht dagen. Ik kreeg een zusje.

Nu vrees ik, is de dag is aangebroken dat mijn zusje, jij, dat kleine wezentje met zwarte lokken en lange vingertjes, dat geboren werd zonder te kunnen praten, – dat was wel raar hoor – dat jij mij bent ontnomen.

We wachten. Ik wacht. Ik wacht weer. Ik wacht op de uitslag van de tests. Als je hersenen niet voldoende reageren (wat is voldoende? Kun jij als arts me dat uitleggen?)

Als je hersenen niet voldoende reageren, stoppen ze je behandeling. Dan krijg je geen vocht meer. Geen extra zuurstof. Geen glucose, zout. Geen pijnbestrijding meer. Geen slaapmiddel meer. Geen middel om je bloeddruk op peil te houden, die is namelijk erg laag. Geen hartslag-regulatie meer. Geen antibiotica. Geen koortsdrukkende middelen. Maar bovenal: geen zuurstof.

Kortom. Dan laten ze je stikken.

Ik wacht. Op beter nieuws.
Dit ben jij, drie jaar geleden

stan the schlemiel

10 Okt 2003 02:29:
Hij was lelijk, blond en had varkensogen. Zijn leven voorbestemd voorbij te gaan zonder één wapenfeit. Eindelijk had hij zijn diploma (nieuwe stijl, studiehuis) op zak. Hij deed mee aan de loting. Stan the Schlemiel begon in het legendarische jaar Tweeduizend Drie aan zijn studie Medicijnen. Stans Allereerste Zaak was Het Slecht Nieuws Gesprek. Dat moet je óók oefenen niet waar. Die obducties komen later wel. Hij frummelde aan zijn witte jas. Dat was wennen. Zo'n witte jas.

Sep Nul. Sep Nul, repeteerde hij. Daar moest hij het over hebben. Sep Nul. "Jij bent de expert" giechelde de echte arts, een Duitse vrouw, precies even oud als de patiente, en met een beetje geluk oud genoeg om zijn moeder te kunnen zijn. "Eh. u bent hier voor mevrouw.... Het is niet is niet zo goed. We kunnen u vertellen dat de hersenen zuurstofgebrek hebben gehad." probeerde hij. DE hersenen, die dus. De gespreksparters hadden zich dit immers nog onmogelijk zelf kunnen bedenken.

En zo bazelde Stan een kostbaar kwartier over Sep Nul.

Zonder ook maar één zinnig, laat staan een nieuw woord uit te brengen.

Stan was een aanwinst voor De Wetenschap. Een Sociaal Wonder. En Stan kreeg vast een ruime voldoende voor zijn Eerste Studie-opdracht.

De verpleegster huilde.

Dit ben jij, drie jaar geleden. Jij verdiende geen Stan. Of hoe hij ook heette. Zijn naam zal onmogelijk ooit iemand bijblijven. Jouw naam is Petra. Jij veegde vloeren aan met Stan.

lezen

10 Okt 2003 02:46:
Allerliefste familie. Willen jullie uit respect voor mijn zus de gehele tekst op onderstaande link lezen?

Aan de rechterzijde van de tekst bevindt zich een klein balkje. Het zogenaamde scroll-bakje. Beweeg die naar beneden, en u kunt ook de tekst 'die uit het beeld loopt' lezen. Mijn dank is groot. Gebruik van het toilet is één kwartje.
Petra ademt desondanks zelf, zonder kunstmatige ademhaling

wegkomen

10 Okt 2003 03:34:
Deze heer hoeft uiteraard niet te denken dat hij hier nu mee wegkomt. Die rechtzaak gaat door. Al moet ik zelf, in de rechtzaal haar hele dagboek voorlezen, en elke minuut dat de advocaat aan Petra's zaak denkt persoonlijk betalen. Zo'n 249 in combinatie met 242 blijft strafbaar. Ook als de veertienjarige overlijdt na jaren van molest en bedreiging om geen rechtzaak aan te spannen. Haar drie kinderen zullen de komende tachtig jaar lijden onder haar veel te vroege dood. Zij kunnen deze kale kip geen veer, geen nagel om zijn kotsmisselijke kont te krabben nalaten.
Overtreding van artikel 242 en 249 Wetboek van Strafrecht, was de zaak waarvoor zij zondag gemolesteerd is, die haar maandag opbrak

praten

10 Okt 2003 04:24:
Naast jouw bed zat ik, jij lag daar met je gruwelijke littekens. Mijn liefste. Mijn meisje, mijn zusje dat zo lief was dat ik het als kleutertje al niet begreep, of wel, jij was liefde in eigen persoon: jij was zo lief, zo intens lief en teder, zomaar vanzelf, niemand deed het je voor. Je sloeg je kleine armpjes om me heen en hield me vast. Je kleine beentjes. Je kroelde met mijn haar. Met je duim in je mond speelde je pink met mijn gezicht. Waar had ik dat aan verdiend, jij kleine baby, jij hield zomaar van mij, gratis, zomaar. Ik was zo verbaasd. Jij wonder. Zoiets had ik nog nooit gezien, nog nooit ervaren. Jij was liefde en tederheid in eigen persoon. Jij was de kleur rood in eigen persoon.

Naast jouw bed zat ik, jij lag daar met je gruwelijke littekens. De artsen spreken van een daad, van een enorm, extreem geweldadige daad. Een onbegrijpelijke daad. Ook technisch gezien niet te ontrafelen. Hoe jij dit voor elkaar gekregen hebt is werkelijk niet te begrijpen. Ziet men nooit. Niet bij weloverwogen suicides, noch bij impuls-suicides. Die gruwelijke littkens, hoe, oh hoe mijn liefste heb jij, liefde in eigen persoon, dit voor elkaar gekregen?

Nu ruik ik in mijn handen nog steeds die geur, die geur die om jou heen hangt. Ik heb mij gewassen, andere kleren aangetrokken, want die geur die ziekenhuisgeur dat ben jij niet. Ik was mijn handen ik was mijn handen ik was mijn handen in schuld. Vergeef me. Zo intens zo intens als ik van jou gehouden heb heb ik nooit van iemand gehouden. En jij van mij: dat voetstuk, dat voetstuk was zo hoog, ik smeekte je, in doodsangst en hoogtevrees. Mijn liefste.

Naast jouw bed zat ik, jij lag daar met je gruwelijke littekens. Jij beweegt niet meer geen wimper. Een neusvleugel, als je met al je kracht inademt. Soms schokt je maag. Oh jij mijn liefste, mijn liefde in eigen persoon.

Jouw hand, jouw lieve hand omklemde mijn vingers. Vandaag. Tussen jouw ring- en middelvinger omklemde je mijn vingers. En later, tussen je duim en wijsvinger. Natuurlijk gelooft niemand me. Ik geloof mijzelf niet meer. Men heeft woorden als reflex en spasme. Oh jij mijn liefste. Mijn liefde in eigen persoon. Gereduceerd tot reflexen en spasmes.

Ik vroeg, ik stelde je vragen, en vertelde verhalen, over vroeger, al je poppen, je knuffels en beren, elk bij hun naam, hun kleur hun eigenaardigheden. Ik praatte ik praatte ik praatte maar door, fluisterde in je oren en streek je haren uit je gezicht. Honderden keren. Honderden. Mijn liefste. Je haren geplakt aan je hoofd. Je lieve, je mooie oren.

Je litteken van de waterpokken, tussen je wenkbrauwen, iets dichter bij je rechter wenkbrauw. Ik vroeg je of je het nog wist hoe oneerlijk ze verdeeld waren. Ik had er maar drie, terwijl het mij zo leuk had geleken. Jij had de andere tweehonderd. En je had zo'n jeuk en pijn, zo'n vreselijke jeuk. Op je buik en overal, op je rug waar je niet kon krabben. Tussen je wenkbrauwen is die ene nog steeds zichtbaar.

Het blauwe streepje op je lip. Ik vroeg je of je het nog wist. Hoe je aan het fondue vorkje gelikt had. Je was zo klein. Je dacht dat je het zo in je mond kon steken. Ik vroeg, ik stelde je vragen. Je reageerde niet.

Maar toen vroeg ik of je pijn had. Petra, lieverd. Mijn liefste. Heb je pijn. En je knikte. Je knikte ja zoals wij ja knikken. Mijn hele lichaam schrok. Overal stonden al mijn haren overeind. Je knikte Ja. Ja, ik heb pijn. Ik vroeg en vroeg elk lichaamsdeel noemde ik op. Je reageerde niet. En ik vroeg niet naar lichaamsdelen meer, maar naar mensen.

Namen, namen noemde ik op. Tot ik Eddy zei. Heb je zoveel verdriet voor Eddy zei ik. En je knikte. Je knikte zoals wij, wij zonder hersenletsel, ja knikken. Rillingen liepen over mijn hele lichaam. Jij knikte Ja. Eddy. Ja, Eddy. Jouw man. Jouw lieve man.

Natuurlijk gelooft niemand me. Ik geloof mijzelf niet meer. Men zoekt woorden als reflex en spasme. Oh jij mijn liefste. Mijn liefde in eigen persoon, jij, jouw hoofd, jouw kin, jij knikte ja. Met heel jouw hoofd en kin. Tweemaal. Pijn. En ik doorvroeg, doorvroeg en elk lichaamsdeel en iedereen opnoemde: Eddy. Maar wij mogen niet zien, niet geloven wat wij zien. Stan the Schlemiel heeft jou immers gereduceerd tot reflexen en spasmes.

Liefste mijn liefste, ik heb ze het vuur aan de schenen gelegd. Stan (of hoe hij ook heet) ging achter me staan, zodat hij mijn ogen niet meer hoefde te zien, terwijl ik hem niet eens aankeek. Ik heb ze het vuur aan de schenen gelegd, precies zoals jij gedaan zou hebben. Ik heb het gesprek even stil gezet, met de opmerking dat ik vond dat ze het maar defensief brachten allemaal.

Daar ging die Duitse arts nogal naar vragen: wat ik nu bedoelde met defensief. Ik wilde dat niet uitleggen, want ik dacht: dan word ik kwaad en daar bij jij niet bij gebaat. Gelukkig kon een verpleegkundige mijn gevoel verwoorden: "Ze bedoelt: Het klinkt alsof wij ons bij voorbaat verdedigen, tegen een eventuele aanval van de familie." Dat was 200% mijn gevoel, beknopter verwoord dan ik het zelf had kunnen samenvatten.

Het klonk namelijk alsof Stan het over De Plant had: Het zou toch wel handig zijn om te stoppen die plant Water Te Geven, of, alternatief: Zullen We (wie?) Er Meteen Een Flesje Spiritus bij doen? Hij zei dat niet letterlijk maar het klonk wel zo. En zijn vervolg was, in mijn oren, "Maar neemt u het ONS vooral Niet Kwalijk, maar wel G'd, de Goden, Het Lot, Allah, of welk Stilte-Centrum in ons Moderne Complex U ook Wenst Te Bezoeken." Hij zei dat niet letterlijk, maar het klonk wèl zo.

Zo bekroop mij het gevoel dat Stan even de studentikoze mond gesnoerd moest worden. Dat lukte. Hij heeft zijn voldoende hoor, maak je geen zorgen Petra over zijn co-schappen. Ik heb hen uitgelegd wat jouw beleid geweest was, met patienten zoals jij. Jij nu bent. Dat jij jij mijn liefste mijn tederheid in eigen persoon, had, dat is: hebt, doorbehandeld, tot de laatste snik. Jouw patienten een waardige dood gunnend. Ik noemde het voorbeeld van dat meisje met aids. Dat jij haar tot haar dood toe begeleid hebt, tot zij al lang lang en breed onomkeerbaar hersenletsel had, (zij gemisdiagnosticeerd was als pychiatrisch patient, toch? maar dat heb ik er niet meer bijverteld,) en zij uiteindelijk een waardig sterven heeft kunnen doormaken. Door jouw hulp. Jouw liefdevolle, tedere hulp. En, heb ik verteld, hoe haar familie dat zo waardeerde, dat jij, na haar dood, het zilveren kettinkje kreeg, dat zij altijd droeg. Als dank van haar familie, voor jouw hulp, jouw hulp bij haar waardig mens-erend sterven. Zij stierf zonder één dag ooit geweten te hebben dat zij aids had. En toch gaf jij haar niet op, 'hoewel' jij wist dat haar ziekte onomkeerbaar was, en haar ernstige hersenletsel nooit meer goed zou komen.

Ik heb hen tot besluit gezegd, en keek hen daarbij allen aan, dat jou gegund was die waardige dood die jij de patienten jou toevertrouwd gunde. En dat ik van ieder in die kamer verwachtte, de inspanning ook jou een even waardig sterven te gunnen, als jij jouw patienten gunde.

Petra ademt ondanks hersendood zelf, zonder kunstmatige ademhaling. Ook is haar hart sterk. Dat betekent dat haar sterven heel langdurig zal zijn.

maanloze nacht

10 Okt 2003 12:34:
Mijn allerliefste. Mijn aller allerliefste en enige zus. Jij enige op deze aarde die ons perspectief deelt. Kent als geen ander. Als niemand anders. Ze begrijpen me niet. Ik begrijp het. De schok is te groot. Wie kan dit aanvaarden. Jij oh ironie, jij, jij zelf, mijn liefste mijn liefste was de enige die dit begrepen had. Je diagnose is namelijk hersendood "Sep Nul" zei Stan. Jij had hem zo'n sukkel gevonden. Ik kan niet deelnemen aan discussies over jou. Niet met hem, niet met niemand. Niet speculeren over jouw laatste gedachten of jouw verdriet. Ze willen me allemaal tegelijk bellen. Maar ik mail, ik wacht op mail. Jij weet hoeveel decennia verdriet met je meewandelt als een Schaduw die zelfs in de donkerste maanloze nacht geen moment van je zijde wijkt. Laat ze me schrijven, dan kan ik hun lieve woorden over en over en overnieuw lezen. Laat ze me dan toch over een paar maanden bellen. Ik mij die na vandaag alleen nog levend monument van deze gruwelijke dag zal zijn. Torenhoge schaduw. Zal nooit meer van mijn zijde wijken.

Vanavond, om acht uur worden wij weer gekneed door Stan. Of hoe hij ook eigenlijk heet. Ik heb de hele nacht alleen kunnen wachten. Deze torenhoge schaduw wijkt niet van mijn zijde. Vanavond, om acht uur worden wij weer gekneed. Murw gemaakt. Gemarteld met volslagen holle, lege woorden en het aanblik van jouw uitzichtsloos vechtende lichaam. Tot wij zo ver heen zijn dat wij bereid zijn die gruwelijke daad op ons te nemen die jij ons, je ouders, je man, je kinderen, als enige mogelijkheid hebt achtergelaten. Hoe, oh hoe, kan ik na die dag nog iets anders dan levende schaduw van deze gruwelijke dag zijn.

En nee Petra, je hebt het me van de zomer nog gevraagd: of ik voor je kinderen wilde zorgen als jij dood bent. Natuurlijk, natuurlijk wil ik voor je kinderen zorgen. Maar mijn antwoord is en was en blijft hetzelfde als ik je die dag en altijd gaf: ik wil zo graag, zo graag, ik wil niets liever, dan dat jij zelf voor je kinderen zorgt. Je fluisterde me die vraag telkens weer toe. Die zonnige dag. In mijn oor. Andere dagen aan de telefoon. Jij Liefde in Eigen Persoon. Jij Engel Des Doods. Je hebt me zo diep, zo diep, zo onbeschrijfelijk bang gemaakt. Jij Arme. Oh Arme Arme Zus van mij. Zelfs in de donkerste maanloze nacht week de Schaduw van jouw verdriet geen moment van je zijde.

lopen op water

10 Okt 2003 18:39:
Petra, weet je nog die keer, dat je me opbelde, ik hoorde aan je stem dat je in paniek was, en vroeg: De dominee heeft net gezegd dat Jezus onmogelijk over het water heeft kunnen lopen..." Je zweeg. Mijn hersens zochten een split second naar de juiste reactie. "Nou," zei ik, "als ik nu door dat idee al aan mijn geloof moest gaan twijfelen, dan kreeg ik er wel een dagtaak aan! Hahaha, een gotspe! Wat was DAT in vredesnaam voor do-mi-nee?" Ik geloof dat je een of andere samen op weg kerk noemde. Ik legde je uit, want je had daar op dat moment heel veel behoefte aan, dat het christendom juist door intern wringende dogma's met pseudologica logisch te praten, zich zelf dit soort valkuilen schept. Het ongeloof ligt daardoor gevangen in elk verhaal, elk wonder, en kan elk moment ontsnappen, wanneer die dogma-aan-elkaar-pratende logica op dat verhaal wordt losgelaten. "Noem dan eens een voorbeeld! Want Jezus heeft onmogelijk over het water heeft kunnen lopen.. De dominee heeft het zelf gezegd." Je zei het extra resoluut, om aan te geven dat je wilde dat ik het zou ontkennen (waar je soms, evengoed ook weer heel boos over kunt worden.) "Is drie maal één één? Staat er soms de Heere is Drie, staat er niet de Heere is Één Hashem Echad? Met die fout is alles begonnen. Zodra je ontkent wie G'd is, is niets meer mogelijk. Dan kan ook Jezus nooit over het water hebben gelopen." Je was even stil. "Dus jij twijfelt nooit of Jezus over het water heeft kunnen lopen?" Daar, zei ik, heb ik zelfs nog nooit over nagedacht.

Jij hebt me met die boeken in contact gebracht. OK, en Pim de Haas, mijn buurjongen toen ik achttien was. Door jou en Jayson, zijn ziel is bij je, heb ik ooit gezocht bij de Slegte. Door jou heb ik ooit The Lonely Man of Faith van Soloveitchik geleend (en nooit teruggegeven.) Hoe kon jij die mij zoveel geloof gaf toch zoveel twijfelen? Hoe kon jij die mij zoveel geloof gaf zo vaak vragen waarom ik toch niets geloofde? Is De Naam dan niets? Je vragen deden me soms pijn. Omdat ik zonder jou, maar ook zonder jouw verdriet, jouw angst, jouw strijd en jouw enthousiasme, jouw werk voor het CIZ, jouw tranen en jouw liefde nooit een boek gelezen zou hebben. Jij jijzelf en niemand anders bracht mij daarmee in contact. Vraag me daarom niet, en niemand, waarom ik niets geloof. Mijn hart heeft zich lang geleden bekeerd. Vraag me daarom niet, en niemand, waarom ik nooit naar een gebedshuis ga. Omdat mijn geloofsgenoten graag met hun eigen familie bidden en leren. Ik heb dat ten diepste onderzocht, gerespecteerd. Ik heb me daarbij neergelegd. Het is goed. Ik ben al familie van Jou, mijn liefste mijn enige liefde. Mijn enige Familie. Val mij niet tegen, dat ik Jou zou verlaten, om van achter Jou weder te keren; want waar Jij zult heengaan, zal ik ook heengaan, – maar nu niet en niet op jouw manier – en waar Jij zult vernachten, zal ik vernachten; Jouw volk is mijn volk, en Jouw God mijn God. Vraag me nu niet meer. Vraag me nu nooit meer. Waarom. Doe mijn geloof geen onrecht door De Naam te ontkennen. Vraag me nu nooit, nooit meer. Maak mijn verdriet niet groter. Accepteer mij, zoals mijn andere familie mij ook ten volle accepteert.

2 uur 20

11 Okt 2003 06:54:

Jij stierf

toen Eddy een moment

alleen met jou vroeg

en zei

het is goed

je kunt gaan


geen woorden

11 Okt 2003 10:28:
In het avondgesprek kwam nu de hoogleraar in plaats van Stan en haar verhaal was heel anders. Geen verpleegafdeling, een beeld dat mij geschokt had. Geen woorden als "aan toe zijn." Geen woorden als "wat uw wensen zijn." Geen woorden als "wachten op een infectie." Geen herhaling van woorden als "reanimatie" en "therapie." Ze legde gewoon uit dat de verantwoordelijkheid bij het ziekenhuis lag. Dat het ziekenhuis besloten had de behandeling te staken. Dat dat inhield dat je niet zou stikken, in je eigen sputum, kaak of tong. Dat je niet zou sterven van dorst of honger. Dat jij samen met de apparatuur naast je bed het zuurstof in je bloed net hoog genoeg kon houden om in leven te blijven. Dat loskoppelen van die apparatuur het zuurstof in je bloed heel langzaam zou verlagen. Dat de komst van jouw dood een kwestie van dertig minuten kon zijn, maar ook van dagen, omdat je zo'n jonge sterke vrouw bent. Het leek Eddy niet verstandig dat de kinderen daarbij zouden zijn. We hebben met haar, met de drie vrouwen, lang gepraat over de kinderen, met enorme pijn en enorm verdriet. Over begeleiding, zorg.

Rond middernacht zijn de meeste van je infusen losgekoppeld. Je kreeg een klein beetje morfine en een klein beetje dormicum, zoveel als waarmee elk ander mens op de Intensive Care prima kon ademen. Met andere woorden. We hebben jou niet vergiftigd. De verpleegster met de rode krullen die ook de eerste nacht bij je was, ze was ontzettend lief en zorgzaam, heeft elke zoveel minuten, kwartier? het slijm van je beginnende longonsteking afgezogen. We wilden niet dat je stikte, verdronk. Jij ademde zo krachtig. Hoesten kon je niet, maar onze handen voelden het vocht in je bronchieën. Onze oren hoorden het vocht in het buisje in je keel, dat voorkwam dat je stikte in je kaak of tong.

Gijsbert was daar, met Gijs junior junior. Hij heeft jouw gezicht. Ik was zo blij jouw vertrouwde gezicht in hem te zien. Agaat was daar. En Tony. Eddy natuurlijk en Edwin en ik. Vergeet ik iemand, ik heb telkens het gevoel dat ik iemand vergeet. In gedachten waren daar natuurlijk Mama, Papa en Jenneke. Jij, Petra, jij was zo sterk. Zo dapper. Het zuurstof in je bloed daalde, maar jij wist de curve op eigen kracht flink te laten terugkeren. Wij hielden je vast. Ik had mijn beide handen op je haren, op je voorhoofd. Jij luisterde naar onze gebeden. Ieder in zijn eigen woorden. Compleet verschillende woorden, in alle respect. Ik heb Tov L'hodot gezegd. Nadat ik kort heb uitgelegd dat jij die als kind helemaal uit je hoofd hebt geleerd. Ook Mama zal dat zich nog herinneren.

Die tekst, jouw tekst die jij zo liefhad, jouw kindergezicht straalde als jij dat uitsprak, dat cedertje, en die trotse oude palm, geplant in het huis des Heeren, die tekst ging over de rust, de rustdag en over de eeuwige rust. Tenslotte is Tov L'hodot er zeker van: alle werkers van ongerechtigheid zullen voor immer verdelgd worden. Na het uitspreken van dat vers kon ik niet meer spreken. Jij mag die taak overlaten aan De Naam. Die zal hen tot de welverdiende straf trekken en hun vergelden al het kwaad, dat zij jou gedaan hebben.

Daarna hebben wij heel lang gezwegen. Onze handen op jouw lichaam. Jij vocht.

Het moment brak aan dat wij de stilte verbroken over jouw grote verdriet. Wij bespraken de data, de jaartallen, jouw leeftijd, jij was zo'n klein meisje nog. Jouw allereerste zelfmoordpogingen, toen je veertien jaar was. Wij bespraken de situatie in de hulpverlening en psychiatrie. Van die dagen. Alles lag aan de ouders en aan de omgeving. Als je iemand maar uit zijn omgeving haalde, dan kwam alles goed. Nu weten wij dat dat voor jou juist fataal geweest is. Die eerste poging was juist omdat jij uit je omgeving gehaald was, omdat buiten je omgeving misbruikt was. Iemand maakte dubbel misbruik van dat gedachtegoed, van zijn positie, en zo, van jou. Jij was pas veertien jaar. Ik kon niet zwijgen over de kinderen waaraan ik later zelf les gaf. "Juhuf.. Ik heb Joop! van mijn moeder." Ik zie dat meisje nog staan met die kinderblik-maar-zo-blij. "Joop? Joop?" "Joop! Parfum! Ruik maar!" 'Oooh, Joop! Nou lekkere geur dat is lief van je moeder.' "Nou ... (draai) maar ze weet het niet juf." Het zijn en blijven kinderen. In de kleren en schoenen van hun ouders. Hoe ze ook imiteren. Het staat er als het ware met Neonletters boven "Dit is een kind." Ik begreep toen, op dat moment, in dat kleine gesprek met dat meisje, – zij was zelfs al vijftien, een jaar ouder dan jij was, – hoe diep er misbruik van je gemaakt is. Er staat zes jaar gevangenisstraf op dit vergrijp. Daarover vertelde ik. Jij had het misschien wel langdradig gevonden. Maar Eddy zei later dat dat de dingen waren waarmee jij bezig was geweest. We noemden en benoemden jouw vreselijke verdriet. Verwerking kon jij niet vinden, terwijl jij vocht, vocht en vocht, We bespraken jouw immense kracht. Jouw onverschrokkenheid. Jouw tomeloze gebrek aan angst, nee, jouw kracht om je daarover heen te zetten en te gaan, te zoeken naar gerechtigheid, Spreek met mij, jij werker van ongerechtigheid, jij kinderverkrachter. Jijwas bereid de kop van een pitbull eraf te trekken als die op jou losgelaten was, om jouw spreken, jouw zoektocht naar gerechtigheid te pogen te stuiten. Jij was voor niets en niemand bang.

Toen, om kwart over twee 's nachts, vroeg Eddy ons om een moment samen alleen met jou. Hij fluisterde. Hij fluisterde. Wij waren nog geen vijf minuten weg, in de waan dat wij jou levend zouden terugzien. De klompen van de verpleegster met de rode krullen stormden de gang op. Wij renden met haar mee terug. Jij was gestorven.

2 uur 22

12 Okt 2003 02:23:
precies 24 uur geleden
wees ik Edwin
het groenverlichte cijfer
klokje van de magnetron


ongelukkige ouders

12 Okt 2003 04:57:
het zou jouw eigen kind maar zijn
daar zo liggend
zo'n lot


van Jaco, onze neef

[geschreven] 11 Okt 2003 09:33:

[..]

Petra hoorde nog niet te gaan.. Zij was nog niet aan de beurt. Ze is van onze generatie. Mijn gedachte gaan uit naar Eddy. Alleen verder te moeten.. En naar hun kinderen. "Een trauma voor de komende 80 jaar".
Ik denk aan, en bid voor jou en oom Piet en de rest van jullie familie.

Petra.. ze stierf 18 jaar en 3 uur later dan mijn vader ('s avonds laat 10 oktober 1985). Beide te vroeg.

Sterkte en Gods zegen,
Jaco

our cousin

van Els, ons nichtje

[geschreven] 12 Okt 2003 02:33:
Ik kan niet slapen en denk aan jou, Petra, en alle gemiste kansen.

Lieve Petra, die ik een aantal jaren geleden weer sprak op een verjaardag van je vader.
Vol bewondering zag ik haar. Zo'n lieve, mooie vrouw.
Hartelijk en warm vroeg ze me heel bezorgd of ik geen anorexia had. Dat had ik niet. Alleen veel gedoe gehad, en daarom best wel afgevallen.
Wat vond ik dat lief van haar!
We hadden een hele gezellige middag en ik had graag haar adres gevraagd.
Alleen durfde ik dat niet niet goed.
In de veronderstelling dat alles bij het oude zou blijven, en het contact vanzelf wel weer zou komen, ben ik naar huis gegaan.

Kon ik de tijd maar weer even terugdraaien!

Liefs,
Els


van Terrence

[geschreven] 12 Okt 2003 04:13:
Ik weet't niet meer.
Kan zelfs geen aanhef bedenken.
[..]

Heb eerder op de dag afgesproken in november een vriendin van me op te zoeken die een paar jaar terug besloten had dat het genoeg was geweest en op wie ik indertijd verliefd was maar het was een verboden liefde. Want zij was punk én lesbisch.
Op hetzelfde kerkhof ligt ook m'n lagere school-liefje. Soortgelijk verhaal maar dan wat klassieker: Zij was het populairste meisje van de school en speelde Maria in het Kerst-stuk. Ik was de achterkant van de ezel...;-)

[..]
Ik weet en besef dat niets van wat ik kan doen jullie leed kan verzachten
maar mocht je iets te binnen schieten...

Kus en liefs,
Terrence

Terrebel's blog

dank voor de post

12 Okt 2003 07:50:
Lieve allemaal, ook namens Papa dank ik jullie allemaal voor de post. Ik heb zeker veertig emails gekregen, van vrienden en familie, recent, lang geleden of nooit ontmoet. Ieders eigen woorden raken me diep, hoe veel of weinig, origineel, of volgens jullie zelf, "clichee" ook. Zonder toestemming heb ik de brieven van Els, Jaco en Terrence die ik net ontving hier geplaatst

Die keuze was trouwens volkomen willekeurig. Ik ben erg moe en kan niet slapen. Maar ik vertrouw erop dat jullie me laten weten als ik je woorden ten onrechte hier voorgelezen heb.


Leora doet haar mamma na

12 Okt 2003 18:53:
`v b0m , ,mnnnnnnnnn //.mhfx y jj

... betrapte ik Leora op mijn stoel achter de pumpjoetah :-)

meer tijd voor Leora dus

12 Okt 2003 19:14:
Leora wil zelf eten ..
Fotootje Leora met vorkje

.. maar wel lekker lang ontspannen eten.. zij aan het nieuws, Leora nog met een stukje vlees
Fotootje Leora kijkt tv

.. en dan tekeningen uitknippen, op de kaft plakken, en daar weer overheen kleuren..
fotootje tentje



Eddy

13 Okt 2003 00:04:
Eddy heeft alle steun en begrip nodig. Eddy heeft verdriet in viervoud en taken in vijfvoud - voorzover verdriet al kwantificeerbaar zou zijn. Als ik aan mijn arm getrokken wordt door één kindje met een voorleesboek, trekken er drie jonge kinderen aan Eddy's armen. Als ik niets anders kan doen, omdat één kindje met gekke-bekke-springen duidelijk maakt dat "tippe type" maar eens afgelopen moet zijn, kan Edwin nog goed gekke-bekken-trekken. Mijn partner kan ondanks strakke deadlines vrijkrijgen van zijn opdrachtgever, om taken te helpen dragen. Eddy draagt zijn partner ten grave.


Foto Petra


Niet dat ik ieder-die-geen-Eddy-heet's verdriet om jou zou willen bagatelliseren, integendeel .. Eddy's verdriet is zo nog meer voorstelbaar ..


woordsprong

13 Okt 2003 01:56:
"Peetwa" wees Leora vanochtend naar je foto. Wanneer we langs de lijstjes in de gang komen, oefenen we altijd namen. Niet van alle 39 foto's, maar van Taa, Tah, Da, Buh, Ta Ma, Taa, Ma en Pa.

"Peetwa," dat is een woordsprong vergeleken bij "Taa, Tah" (Petra, Jonathan) "Da" (David) en "Buh" (Esther) van de laatste maanden. Zoals Leora vrijdag ineens "luiwe" tegen haar Oma zei bij de schone luier, was dit weer een woordsprong. Zoals Beertje Pietje ineens Bitta Pitta heet, pop Brigitje nu Bizzzta en vanavond de computer Pumpjoetah.

Tot nu toe heb je elke woordsprong gevolgd. In brieven en kaarten met plakplaatjes, barbies en beertjes, ontvouwden zich Leora's belevenissen. Van de Poewah, de Happa (eten, mamma) tot de Pappa, de Mampapa en pas na de Tippeslif: het Mamma-woordje. En natuurlijk in elke brief de "Buh" (foto's van Esther die je stuurde, met kaarten met plakplaatjes, barbies en beertjes) en de Bill'h-buh (luierloze baby op buur-balkon.)

Kladversies van elke brief, in een halfleeg schrijfblok, hebben ineens een andere betekenis gekregen. Vellen bedoeld aan vervanging toe te raken, blijven nu leeg. Een kaart half af. Een doosje met uitgeknipte knuffels en poppetjes.

Wat oh wat heeft jou bewogen.


justitie

Voor de officier van justitie is het nog geen uitgemaakte zaak. Jouw dood geldt nu als een niet natuurlijke dood met twijfel over de doodsoorzaak.

Schrik hiervan niet, lieve familie en vrienden. Ik heb jullie deze schok nog even willen besparen. Jullie hebben inmiddels zelf ook gevraagd. Waarom was er geen afscheidsbrief? Waarom koos een arts zo'n methode? Een arts kan alle medicijnen bij elkaar krijgen die nodig zijn voor een vredig sterven, èn kent de risico's. Hier kies je niet voor.

Iemand als Petra zou gezorgd hebben dat haar kinderen geen enkele kans gehad hadden, er ook maar iets van waar te nemen. Zei ook de arts.

Bovendien werd Petra bedreigd. Vanuit verschillende hoeken. Ze deinsde bijvoorbeeld niet terug aangifte te doen van kindermishandeling wanneer daar tegenover stond dat de vermoedelijke dader versprak haar te vermoorden zodra zij dit deed. Eddy heeft deze brieven overgedragen. Petra heeft me van verschillende patienten verteld, details lijken me onverstandig, waar je niet te maken wilt hebben. In het ziekenhuis, vier uur na haar dood, hebben we met politie gesproken.


verlaten

Natuurlijk willen nabestaanden niets liever dan dat hun geliefde hen is ontnomen. Liever dan dat hun geliefde hen heeft verlaten. 'Vrijwillig.'

Nabestaanden willen dat dit een fout was, een misrekening, een "Dit overleef ik wel, maar dan weten ze tenminste dat." Maar daar was jij te intelligent voor, te medisch geschoold. Zo'n misrekening had je niet gemaakt, zo'n risico niet genomen. Had je je hele leven met mij door het park willen wandelen, van top tot teen in een rolstoel, met je tong uit je mond en je handen van elke motoriek verlaten, werkeloos op mijn breiwerk? Jij niet. Ik ben er nog niet uit. Zo was jij niet. Zo had jij niet willen leven. Het verdriet in elke vezel van je lichaam, het niet meer kunnen bevechten. Ik had toch niet met jouw lichaam als machteloos monument van wie je eens was, door de parken mogen willen zeulen? Toch wenste ik het. Zoals wij vroeger als kinderen geloofden dat de ongelukkige dochter van de juwelier toch alles verstond, alleen maar niet kon praten en bewegen.


hypofyse-ziekte

Nabestaanden willen een aanwijsbare schuldige. De medische stand bijvoorbeeld. Jij had een hypofyse-ziekte.

Bij tijden was je ene pupil star, was je gedeeltelijk blind, raakte je sterk opgezwollen door vochtvasthouden of de prednison. Had je pijn in je botten en zag je het hele leven niet meer zitten van vermoeidheid. Droeg je de hele dag de suèden jas - waarin je ook gevonden werd - omdat je het zo koud had. Kreeg je epileptische aanvallen.

Toch schoot het niet op met de behandeling. Uit testen en aarzelen leek die voornamelijk te bestaan. Eenmaal in de drie maanden al je medicijnen staken en kijken of je hypofyse weer op gang gekomen was. Zo'n testperiode, zonder medicijnen, betekende een onvermijdelijke crisis.

Je testperiode was afgelopen weken weer ingegaan.

Twee maanden geleden vertelde je me dat je de indruk had dat je arts zo graag obductie op je zou willen doen. Ik schrok, en drukte je op het hart een andere arts te zoeken. Een arts hoort je te behandelen als mens, zei ik, niet als ziektebeeld dat een leuk wetenschappelijk artikel kan opleveren. Titel: "Hypofyseziekte verward met psychiatrisch ziektebeeld." Ik hoopte dat je een andere arts zou zoeken, en .. zou er ook begrip voor hebben gehad als je in je wanhoop cynisch was geworden en zo, overdreef. Dat die arts best wist wat ze deed. Het beste met je voor had.

Afgelopen vrijdag, twaalf uur voor je stierf, had je die afspraak met de second opinion arts. Vrijdagavond vóór je stierf kon ik weinig doen dan de hoogleraar van het AMC vragen je behandelend arts (die eerste, ander ziekenhuis) geen obductie-toestemming te geven.

Natuurlijk moeten artsen hiervan leren. Jouw dood was voor niets. Laten ze er dan tenminste van leren.

Maar als jij ook maar één moment gelijk had dat deze arts jouw hersenen graag op de snijtafel had, dan gunde ik haar dat "genoegen" niet.

Dat jij niet adequaat behandeld bent, dat is ons duidelijk. Daar hebben we geen obductie voor nodig. We hebben genoeg labuitslagen die bevestigen dat jouw hypofyse slecht werkte.

Je zaak voorbrengen is zinloos. Er was toch een behandeling? Dat die niet werkte kon natuurlijk niemand weten. Hypofyseziekten zijn zeldzaam. Blah blah blah.

Van een impotent orgaan als het Tuchtcollege valt niets te verwachten.

Brief van Petra zelf, over haar hypofyse-ziekte

rouwkaart

13 Okt 2003 14:14:
Sinds vanochtend staat er naast jouw kaarten en de foto's van Esther die je stuurde, een rouwkaart, van Etzel en Caroline. Met wie we als kind hutten bouwden, in de tuin in een tentje sliepen. Detectiveje speelden in het bos. Wij twaalfjarigen waren 'de dief' die de briefjes verstopte, dat hebben jullie tienjarigen die 'bandensporen analyseerden' later vast begrepen.

Jij was hier niet voor voorbestemd.


vierkant wiel

13 Okt 2003 17:37:
Als er geen schuldigen zijn aan te wijzen, alleen 'helpers': hypofyse-crisis, bedreigingen, molest, een energie-verslindende rechtzaak tegen een kinderverkrachter. Kan ik dan stellen, die combinatie was fataal?

Het wringt mij.

Op mijn netvlies zie ik de hele dag je vechtende lichaam, de littekens, de striemen.

Je gestorven engelengezicht.

Welk mechanisme kon jou zo opjagen dat je deze vleugelloze noodsprong maakte?

Toen ik gisteren in je huis was, bespeurde ik je zelfkritiek.

Jij kende die als geen ander. Zelfkritiek en zelfanalyse. Achter al je goede daden, wist jij wel een foute motivatie te verzinnen. Regelmatig stond ik versteld. Sprak ik je tegen. Werd je woedend. Jij wist het beter, vond je, want jij was jezelf.

Was jij jezelf? Was dat jijzelf?

Ik hoor je weer boos worden.

Woest, woedend, nog even en je smijt de hoorn weer op de haak. Nog even en die fles vliegt naar mijn hoofd. Nog even en je roept gilt schreeuwt dat je me vermoordt. In je boosheid kon je de meest geweldige en geweldadige teksten verzinnen. Bottom line. Jouw zelfkritiek proberen te ontkrachten is verboden. Jouw zelfanalyses tegenspreken is verboden.

Wat moest ik dan, iets gaan beämen waarmee ik het oneens ben?

Als ik je tegensprak zei je al: je houdt niet van me. Heb je je ooit afgevraagd wat je gezegd zou hebben als ik jouw zelfkritiek gedeeld zou hebben?

"Van binnen," zei je dan, "voel ik me compleet verrot. En alles wat ik doe, doe ik alleen maar om van buiten niet verrot te zijn." Dan antwoordde ik dat het mijn hart brak dat jij je zo voelde. En zei ik dat het gevoel onmogelijk waar kon zijn.

Kijk maar naar de feiten Petra. Een jonge arts die op de WC, waar niemand het ziet, zit te huilen om een uterus ruptuur en een gestorven kindje, die doet dat niet om van buiten niet verrot te lijken. Die doet dat, omdat zij een mens is wiens hart geraakt wordt door het leed van anderen. Iemand die van binnen verrot zou zijn, kent dat niet. Soms luisterde je. Soms hoorde je het aan.

Ik vertelde je, dat ik zelf ook wel eens aan zelfkritiek leed, en probeerde uit te leggen dat ik het beschouwde als iets waartegen ik moest vechten. Dat ik het wilde beschouwen als gedachten die voortkomen uit een latente depressie. Dat zelfanalyses ergens hun functie verliezen. Een tegenovergestelde uitwerking hebben. Dat je op een gegeven moment moet zeggen: dat heb ik goed gedaan. Of, daar heb ik een fout gemaakt, maar dat was niet mijn intentie. Dan noemde je me een verwaand sterretje aan het cyberfirmament.

En ik moest het ook niet wagen daarom te glimlachen. Dat maakte alles alleen maar erger. Kon het erger.

Toen ik gisteren in je huis was, bespeurde ik je zelfkritiek.

Ik zag ook dat jij dat vierkante wiel niet uitvond.

Wie in onze families vecht er niet mee?

Zelfs in het verdriet is die terug te horen: "We vragen ons allemaal af wat we anders hadden moeten doen hoor," dat soort schouderklopjes.

Zelfdestructie als ultieme boetedoening.


Ik neem niemand iets kwalijk.

Gebedje Petra

Het gebedje dat Petra Papa stuurde, enige tijd geleden

advertentie

14 Okt 2003 00:02:
Kwaad ben ik niet snel op personen. Kwaadheid richt ik als het even kan graag alleen op andere objecten. Het Object Van Vandaag is de lokale krant van Amsterdam, Het Parool. Net heb ik 11 Parool-webpagina's van onder tot boven gelezen. Als straks de uitvaart-datum bekend is, dan wil ik probleemloos een advertentie kunnen plaatsen. Het Parool heeft el-len-lange pagina's met informatie. Alles over aantrekkelijk adverteren, personeelsadvertenties, contactadvertenties, huizen, aanlever-formaten, prijzen. Niets over het plaatsen van een rouwadvertentie.

Gebruik ik de interne zoekmachine van de Paroolsite, dan krijg ik maar liefst twee hits : dat het kabinet Prins Claus herdenkt en dat West-Jeruzalem wil dat De Messias komt, En Wel Nu. Ja, dàt willen we allemaal wel! En Hoe Plaats ik Nu Een Advertentie?

Na nòg langer zoeken, scrollen en lezen vindt Edwin ergens een kolommetje "Familieberichten." Mja, zo'n gekke naam voor 'rouwadvertentie' vindt een interne zoekmachine natuurlijk niet. En rouwadvertenties verschijnen ook zelden, zeer zelden, dus, nooit zoekt iemand zich een breuk op die site.

Tenslotte ontdekken we dat dat kolommetje niets anders meldt dan de prijs. Ja, dààr was ik naar op zoek zeg! Ik wil weten hoe ik een rouwadvertentie aanlever. Doorbellen? Faxen? Zo ja, nee, hoe voorkomen we spelfouten? Wie maakt het op, en hoe? Zijn daar keuzes in? Kortom: ik weet nog steeds niets.

Ik ben Het Parool ..eh.. dankbaar dat ik even lekker ergens tegen mocht schoppen ;-) Dat lucht op. Even.
Schoolvoorbeeld van disfunctionaliteit en gebrekkige zoek-trefwoorden

censuur

14 Okt 2003 13:58:
Waarom mocht Petra openlijk over alles spreken met mijn vrienden, met Maarten, met Daniel, met Naftalie, met Jeroen, en ieder die ik niet noem, in haar eentje langsgaand bij de ouders van mijn ex, maar moest ze verder zwijgen?

Waarom mocht ze een civiele zaak aanspannen, de stukken daarmee publiek maken, en moest ze verder zwijgen?

Een ieder die mij vraagt om te zwijgen, kan rekenen op nog meer onthullingen.

Dozen vol dagboeken en brieven. Is dat wat jullie vragen?

Ik heb daar een antwoord op.

GFY.

censuur [2]

14 Okt 2003 22:51:
Lieve P.G. en aanverwante familieleden, dat slaat natuurlijk alleen op de kleine groep mensen die mij heeft gevraagd, pardon: heeft opgedragen, deze web-pagina te wissen van hier tot hier.

Mensen die alleen klaar kanaans kennen “ Jobs antwoord op Job 11:3, in Job 13:18-19 'Zie toch, ik zet de rechtszaak uiteen, ... Wie is hij, die met mij twist? Wanneer ik nu zweeg, ...' ”

En dan nòg niet begrijpen. Sensorische handicaps zijn hardnekkig. Het Grote Pimmen is begonnen.

rouwkaart

15 Okt 2003 01:04:
De rouwkaart maakt mij sprakeloos. Treffende teksten. Zo eerlijk opgesteld. Mijn zusje ten voeten uit. Haar liefde, leven, dood en doodsstrijd geëerd, recht gedaan.

Rouwkaart en uitnodiging, wanneer u, 5 lezers van deze weblog, (ja zeg, dit is De Telegraaf niet, dacht u nu echt dat heel Nederland, Vlaanderen en Zuidelijk Afrika dit leest) hem niet ontvangt, wil ik u van harte uitnodigen

kelder

15 Okt 2003 01:31:
Knorr sauzen voor vlees en vis.
15 december" [..]" 7 januari " [..]"
Salmaso. Manwood. Bruin. 3/4 laarsje. Mt 36.
23 februari. " [..]" 14 mei " [..]" Enzovoort.
Vraag me niet naar de betekenis van die data.

[datum onbekend]

Jarenlang heeft zij gewacht
haar gang vertraagd
geen recht kunnen bekennen
nu zij gehuld in zilverdraad
en tandeloos
geen teken van een
toekomst ziet
zwijg jij haar weg
jij
verdraagt
enkel uitersten



Rouwkaart en uitnodiging

rouwadvertentie

15 Okt 2003 12:44:
De rouwadvertentie is onderweg naar Het Parool. Nu het schijnbaar onmogelijke ondanks de informatie op de Parool-site tòch nog gelukt is, moet West-Jeruzalem zijn Messias ook wel krijgen.

P.S. als ik iemand ten onrechte niet genoemd heb in, dan spijt dat me vreselijk, het was zo kort dag om iedereen te bereiken.
De rouwadvertentie

zwijgen

15 Okt 2003 16:58:
[datum bekend]

Jarenlang heeft zij gewacht
haar gang vertraagd
geen recht kunnen bekennen
nu zij gehuld in zilverdraad
en ademloos
geen teken van een
toekomst ziet
zwijg jij haar weg
jij
verdraagt
enkel uitersten


I.M. Petra, op mijn vaders site, met Petra's gebedje, tekening, glasinloodraam
Hoofdpagina weblog top
Weblog Archief Overzicht
php-icon scripting & tekst © Jolie2003